Dursun Ali Yaz [email protected]

Entegre Raporlama (Integrated Reporting)

On yıldır ‘sürdürülebilirlik’ üzerine çalışan, eserler üreten bir akademisyen olarak; sürdürülebilirlik ve entegre raporlamanın ülkemize uyarlanmak üzere olduğu şu günlerde; “insanın”, tüm değer yargılarının terazisi olduğu inancından hareketle, entegre raporlama standartları oluşturulurken ‘insani’ bakış açısının ihmal edilmemesi gerektiğini kayda geçerek başlamak isterim.

Zorunlu mali tablo verilerini; ekonomik, sosyal ve çevresel açılarla bütünleştirerek tek çatı altında toplamayı amaçlayan yeni paradigma değişikliğine entegre raporlama[1] deniyor. Sözünü ettiğimiz sistematik, ileride detaylı bir şekilde değineceğimiz ‘sürdürülebilirlik raporlaması’ndan daha kapsayıcı çerçeve ihtiva etmektedir.

Entegre raporlamanın nasıl yapılacağı, hangi standartlarda hazırlanacağı, denetimi ve derecelendirilmesi, hangi periyodlarla yayımlanacağı gibi hususlar (The International Integrated Reporting Council-IIRC) Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi tarafından düzenlenmektedir.

Konseyin tarifiyle; Bir entegre rapor bir kuruluşun stratejisinin, kurumsal yönetiminin, performansının ve beklentilerinin kuruluşun dış çevresi bağlamında kısa, orta ve uzun vadede değer yaratmayı nasıl sağlayacağının kısa ve öz bir şekilde bildirilmesidir.

Merak edenler için entegre rapor örnekleri sunmam gerekirse; İtalyan enerji devi ‘ENİ[2]’ veya 450 milyar dolarlık ciroya sahip ‘ExxonMobil[3]’ tavsiye edilebilir.

Entegre Rapor, iki sac ayağından oluşur

Birincisi, farklı kamu otoriteleri tarafından zorunlu kılınmış, kural temelli hazırlanan geleneksel mali tablolar ve denetim raporlarıdır.

İkincisi ise,  yayımlanması kamu otoriteleri tarafından şimdilik zorunlu olmayan, çevresel ve toplumsal faaliyetlere odaklı finansal olmayan raporlardır. Kendi içinde çok sayıda isim ve formata sahip bu raporların başlıca olanları;

Fortune 250 şirketlerinin yüzde 95’i tarafından yayımlanan Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporları (Corporate Social Responsibility-CSR)[4].

S&P şirketlerinin yüzde 72’si tarafından hazırlanmakta ve denetime tabi tutulmakta olan Sürdürülebilirlik Raporları (Sustainability Reporting-SR)[5].

Bunların yanında dönemsel faaliyet raporları, derecelendirme raporları, stratejik hedeflere odaklı dokümantasyonlar sıralanabilir.

Hazırlanması oldukça maliyetli ancak dağınık şekilde sunulan bu farklı raporlardan gereken faydanın sağlanması IIRC’nin temel felsefesidir[6].

Dolayısıyla, bir şirketin yukarıda belirttiğimiz finansal ve finansal olmayan verilerini, belli bir denge içinde ve tek bir raporda konsolide ettiğinizde ‘entegre rapora’ ulaşmış olursunuz.

IIRC ve Türk ekonomisindeki bağları

2010 yılında faaliyete geçen ve 25 ülkede alt yapısını tamamlayan IIRC’nin ülkemizdeki kurumsal temsilciliği Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) ve İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) tarafından kurulan Entegre Raporlama Platformu üzerinden, reel sektör ayağı ise Çimsa Çimento A.Ş. ve Garanti Bankası A.Ş. tarafından temsil edilmektedir.

Platform, entegre raporlama konusunda özel ve kamu sektöründe farkındalık yaratmak ve raporlamanın çerçevesini geliştirmek amacıyla faaliyetler yürütmektedir.

Türkiye ekonomisinin ve şirketlerinin global ölçekte rekabet edebilmesi, pazarlarda etkin rol oynamasında önemli bir unsur olacak entegre raporlama; Sürdürülebilirlik Raporları ile Kurumsal Yönetim Raporlarının özgün bir şekilde konsolide edilmesidir.

Bu konudaki bilinçlendirme sürecine uluslararası ölçekte değer katanların başında; ‘TKYD’ ve ‘SKD Türkiye’ gibi sivil toplum kuruluşları yanında Dr.Yılmaz Argüden, Prof.Dr.Vedat Akgiray gibi nitelikli isimler gelmektedir.

Son olarak duayen üstadımız Hüsnü Güreli tarafından başlatılan ‘sürdürülebilirlik’ hamlesi çok yakında hem reel sektörde hem de akademik camialarda adından söz ettireceğe benziyor.

Bir sonraki yazımızda, çerçevesi ilke temelli kurgulanan entegre raporlamanın sistematiği ve yol haritasını konuşacağız.

@DursunAliYaz

[1] http://www.theiirc.org

[2] http://www.eni.com/en_IT/attachments/publications/reports/reports-2013/Annual-Report-2013.pdf

[3] http://corporate.exxonmobil.com/~/media/Reports/Summary%20Annual%20Report/2012/news_pub_sar-2012.pdf

[4] http://www.kpmg.com/PT/pt/IssuesAndInsights/Documents/corporate-responsibility2011.pdf

[5] http://www.ga-institute.com/nc/issue-master-system/news-details/article/seventy-two-percent-72-of-the-sp-index-published-corporate-sustainability-reports-in-2013-dram.html

[6] http://www.theiirc.org/the-iirc/about/aboutwhy-do-we-need-the-iirc/