Dr. iur. Harun Kılıç [email protected] Dr. iur. Harun  Kılıç

Aracı Kurumlar: Sorun asgari özsermaye için yeni miktarlar – çözüm birleşme ve devralmalar

13 Haziran 2014, 11:04 ---

6362 sayılı SPKn. uyarınca yeniden çerçevesi çizilen alım satıma aracılık faaliyetine ilişkin olarak, “Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” ve “Aracı Kurumların Sermayelerine ve Sermaye Yeterliliğine İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” geçen sene yayımlanmıştı, ancak söz konusu tebliğler önümüzdeki ay başından yani 01.07.2014 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek ve bir yıl içinde de uyum süreçlerinin tamamlanması gerekecektir.

Yeni düzenlemeler uyarınca, SPK’dan aldıkları faaliyet izinlerine bağlı olarak aracı kurumlar “dar yetkili”, “kısmi yetkili” ve “geniş yetkili” olarak gruplandırılmıştır:

*“Dar yetkili” olanlar emir iletimine aracılık ve yatırım danışmanlığı faaliyetlerinden herhangi birini veya tamamını yürütebilecek ve 2.000.000 Türk Lirası asgari özsermayeye sahip olmaları gerekecektir.
*“Kısmi yetkili” olanlar ise “dar yetkili” olanların faaliyetlerine ek olarak, işlem aracılığı, en iyi gayret aracılığı faaliyeti, sınırlı saklama hizmeti ve portföy yöneticiliği faaliyetinden herhangi birini veya tamamını yürütebilecek ve 10.000.000 Türk Lirası asgari özsermayeye sahip olmaları gerekecektir.
*“Geniş yetkili” olanlar ise “kısmi yetkili” olanların faaliyetlerine ek olarak, portföy aracılığı faaliyeti, genel saklama hizmeti ve aracılık yüklenimi faaliyetinden herhangi birini veya tamamını yürütecek olanlar 25.000.000 Türk Lirası asgari özsermayeye sahip olmaları gerekecektir.

Yatırım kuruluşları tarafından sermaye piyasası araçlarına ilişkin olarak ise:

*Sadece emirlerin müşteriden alınması ve gerçekleştirilmek üzere başka bir yatırım kuruluşuna iletilmesine aracılık ediliyorsa “emir iletimine aracılık”;
*Emirlerin müşteriden alınması ve borsada ya da borsa dışında sonlandırılmasına aracılık ediliyorsa “işlem aracılığı”;
*Müşteriden alınan emirlerin şirketin kendi portföyünden karşılanması suretiyle işlem yapılıyorsa “portföy aracılığı” 

faaliyet izni alınması gerekecektir. Ayrıca menkul kıymet, türev araç ya da kaldıraçlı alım satım işlemine aracılık edilmesine göre ayrı belgeler düzenlenmeyecek, alınan faaliyet izinlerinin tümünü gösteren tek bir yetki belgesi verilecektir. Yatırım kuruluşları sunmak istedikleri yatırım hizmetleri ve faaliyetleri ile yan hizmetler için tebliğler ile öngörülen asgari özsermaye dahil olmak üzere özel şartları, 01.07.2015 tarihine kadar yerine getirmek zorundalar. Aksi halde mevcut yetki belgeleri ve faaliyet izinleri iptal yaptırımı ile karşı karşı kalacaklar.

Bilindiği üzere, AB ülkelerinde asgari sermaye miktarının, bütün sermaye piyasa faaliyetlerinde bulanan ve saklama hizmetleri yapabilenler açısından 750.000 Euro iken; ABD’de ise 1.500.000 Dolar olarak öngörülmekte. Asgari özsermaye ilişkin yeni miktarların yüksekliği, özellikle AB ülkeleri ve ABD ile karşılaştırıldığında, çok eleştirildi. Ancak herhangi bir değişiklik de olmadı. SPK‘nın bu miktarların uygulanması yönünde kararlılığı, SPK Başkanı Vahdettin Ertaş tarafından da vurgulandı.

Ülkemiz açısından asgari özsermaye için öngörülen yeni miktarlar ile, aracı kuruluşların yapısı güçlendirilerek daha etkin ve İstanbul Finans Merkezi projesi ile birlikte değerlendirildiğinde ise, bölgesel oyuncular olmasına çok olumlu katkı sağlayacaktır. Ancak diğer taraftan ise, asgari miktarların yüksek olması, piyasa oyuncusunun azalmasına ve  sektöre yeni girişlerin önünde ciddi bir engel olarak ortaya çıkmasına da neden olacağı göz ardı edilmemelidir.

Asgari özsermayeye ilişkin yeni miktarların yerine getirilebilmesi açısından, çözüm yolu olarak sektörde birleşme ve devralmalar gündeme gelmektedir. Sektördeki birleşme ve devralma süreçlerinin karmaşık yapısı ve süreci ile kurullardan izin alınma gereklilikleri nedeniyle, 01.07.2015 tarihine kadar süreçin tamamlanması açısından, çok iyi planlanması ve son dakikaya ise kesinlikle bırakılmaması çok önem arz etmektedir. Tabi birleşecek ve ortaklık yapacak yapıların, birbirleriyle uyumlulukları ile ortaklık yapsının hukuki zeminin sağlamlılığı, sağlıklı uzun süreli bir ortaklık için, çok önem arz etmektedir. Birleşme ve devralma süreçlerinin, sektörde hâkim durum yaratmaya veya hâkim durumlarını daha da güçlendirmeye yönelik olarak, sektördeki rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde olmaması gerektiğine de dikkat etmek gerekir. Zira aksi yöndeki birleşme ve devralmalar ise, Rekabetin Korunması Hakkında Kanunu’na aykırılık teşkil edeceği için, hukuka aykırı ve yasaktır.

Son olarak, bir önceki "Yatırımcıların korunması: Yatırımcıların tazmini" başlıklı yazımıza ilişkin gelen yorumlardan dolayı yanlış anlaşılmaları önlemek açısından özellikle şu hususu tekrar vurgulama zorunluluğu doğdu: Yazıda da belirtildiği üzere, yatırımcılara ait olan ve yatırım hizmeti ve faaliyeti veya yan hizmetler ile bağlantılı olarak yatırım kuruluşu tarafından yatırımcı adına saklanan veya yönetilen nakit ödeme veya sermaye piyasası aracı teslim yükümlülüklerinin yerine getirilmemesinden kaynaklanan talepler, tazminatın kapsamını oluşturmakta. Hisseleri alınan şirketlerin işlemlerinin durdurulması, iflası ve sair durumlar ise ilgili vakıalar göz önüne alınarak, gerek Borçlar ve Ticaret Kanunu gibi genel düzenlemelere gerekse sermaye piyasalarına ilişkin özel düzenlemelere göre ilgililerin hukuki ve cezai sorumluluklarına gidilmesi gerekmektedir.

Değerlendirme ve Önerileriniz için: [email protected]

ETİKETLER :
YORUMLAR (0)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)
YAZARIN DİĞER YAZILARITümünü Göster
BANKA HİSSELERİ
Hisse Fiyat Değişim(%) Piyasa Değeri
BASIN TOPLANTISI - ETKİNLİK - KONFERANS
Basın Daveti Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği 06 Şubat 2020, 09:30

Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD), 2019 yılında Emeklilik ve Yatırım Fonları performanslarını ve fonlara artan ilgiyi açıklıyor. 06 Şubat 2020...

Tüm Etkinlikleri Göster