Bankalar oyun içinde kalacak

Bireysel bankacılıkta ölçek önemli. Hele BDDK'nın bu yılın başında yaptığı düzenlemelerden sonra daha da önemli hale geldi. Ama ölçeğin yanında inovasyon ve verimlilik gibi kavramlar da daha çok ön plana çıktı. Dünya'dan Ece Ceyhun'un haberine göre, Finansbank Genel Müdür Yardımcısı Erkin Aydın'a göre bireysel bankacılıkta karı, bundan sonra çok daha fazla, verimlilik ve büyüklük belirleyecek. Bunun içinde Erkin Aydın, "Bireysel bankacılık 'büyük' bankaların işi olacak" diyor ve ekliyor: "Küçük ölçekli bankaların belli bir ölçeğe ulaşması için oyun planını müşteri sayısını artırmak üzerine kurması gerekiyor. Aksi takdirde birçok küçük ölçekli bankanın bireysel bankacılığı 'niş' alan olarak konumlandıracağını ve belli segmentlere yoğunlaşmış bir iş planı sürdüreceğini düşünüyorum."

Bu yıl sadece bireysel bankacılık tarafına değil hiç kuşkusuz sektöre BDDK'nın kredi ve kart tarafında aldığı kararlar damgasını vurdu. Ankara'dan gelen bu hamle bankacılık sektöründe büyüme rüzgarının artık başka bir cephe üzerinde esmesine neden olurken bankalar bireyselde iş süreçlerini tekrar gözden geçiriyorlar. Bankacılar, artık daha sıklıkla kredi ve kart tarafında yatırımların havada uçuşmayacağını anlatırken Finansbank Genel Müdür Yardımcısı Erkin Aydın, bu gidişatın sektördeki oyuncuları, hatta oyuncuların yapısının değişebileceği öngörüsünde bulunuyor.

Ekonomi yönetiminin haklı olarak birtakım dengeleri yerine oturtmak istediğini ve BDDK'nın kararlarının bireysel bankacılıkta işi akıllı ve verimli yapıyor olmayı beraberinde getirdiğini anlatan Erkin Aydın, "Bu iş hiçbir zaman 2006-2013 dönemindeki kadar hızlı büyümeyecek. Bundan sonra yüzde 40, yüzde 50 gibi büyüme rakamlarını görmeyeceğiz. Piyasanın yeniden çok hızlı bir büyüme temposuna geri döneceğini de düşünmüyoruz. Bundan sonra bireysel bankacılık tarafında daha makul büyüme seviyeleri göreceğiz bu da yüzde 15'ler civarında olacaktır. Hepimizin planlarını bu çerçevede yapması gerektiğini düşünüyorum" dedi.

Bankalar oyunda kalacak

Türkiye'nin, ABD gibi inorganik büyümelerin çok hızlı olduğu bir pazar yapısına sahip olsaydı banka birleşmeleri ya da bireysel bankacılık bölüm satışlarının görülebileceğini de düşünen Aydın, şöyle devam etti:

"Aslında mantıklı ekonomik bakış bunu söylüyor. Özellikle karlılığın bu kadar sıkıştığı bir dönemde bankaların maliyet yönetimi açısından mantıklı olabilir. Bir 500 bin müşteriye daha kavuşarak anlamlı büyüklüklere gelecek bankalar olabilir. Ama Türkiye'de halen nüfus genç ve gelir seviyesi de artmaya devam edecek. Onun için bankalar oyunun içinde kalmayı seçecektir."

Yatırımların geri dönüşü uzar

Bankalar açısından yeni dönemde öğrenilecek bir dersin de yatırımların geri dönüş hızında alınacağını ifade eden Aydın, "Bizler hep yaptığımız yatırımı seneye nasıl alırız düşüncesi ile hareket etmeye alıştık. Artık yatırımların 3 – 5 yıllık vadelerde geri kazanılacağını öğrendiğimiz bir döneme geliyoruz. Belli fizibilitelerle yapılan bir çok yatırımın da, o fizibilitelerin zorlanmasını beklememiz de çok doğal. Hepimiz belli yatırımlar yapıp, yeni ürünler çıkarttık. Son 1.5-2 yılda yapılan işlerde fizibiliteler çok zorlanıyor. Bireysel bankacılık ve kredi kartı işi yapan bankaların ayağını çok daha fazla yere basması kar dinamiğinin ne olduğunu ve belli işlerde karı daha fazla düşünerek hareket etmemiz gerekiyor" ifadelerini kullandı.

Küçükler için 'niş' alan olabilir

Gelecekte sistem ve ölçekler büyüdükçe para kazanılacağı beklentisi olan bir piyasa ortamı ile karşı karşıya kalınacağını aktaran Aydın, "Bireysel bankacılık ölçek gerektiren bir iş. Küçük ölçekli bankaların bireysel bankacılıkta çok kalıcı olarak büyüyeceklerini düşünmüyorum. Gelecekte bir çok küçük ölçekli bankanın bireysel bankacılığı 'niş' bir alan olarak belli segmentlerde yapacağına inanıyorum. Küçük ölçekli bankaların oynamak için müşteri sayısına oynamaları gerekiyor. Bireysel bankacılığın, Finansbank gibi yıllardır bireysel bankacılığa, bireysel bankacılıkta inovasyona ve verimliliğe yatırım yapmış bankalar tarafından yapılacağını düşünüyorum" şeklinde konuştu.

Aydın, "Bireysel bankacılık büyük bankaların işi olacak. Kredi kartı pazarı zaten öyle" ifadelerini kullanarak kredi kartı tarafında piyasada anlamlı büyüklükte 5 marka olduğunu söyledi. Aydın, "Yeni bir kredi kartı oyuncusunun bu piyasada olması çok zor. Şu anda bireysel bankacılık ve kredi kartı işinde 2011, 2012 ve 2013'te gördüğümüz karlılık dinamiğinin, o dönemde yatırım yaparken gördüğümüz resmin çok farklı bir yerindeyiz" açıklamasını yaptı.

3 milyondan az olmamalı

Finansbank olarak 5 milyon aktif müşteri ile çalıştıkları bilgisini de paylaşan Erkin Aydın şöyle devam etti:

"1 milyon aktif müşterisi olan bir bankanın bireysel bankacılığı anlamlı olarak yapabildiğine inanmıyorum. Doğru ölçekte olmak için 3 milyonun üzerinde müşteri ile çalışmak gerekiyor. Biz ilk 8 ayda müşteri sayımızı yüzde 10'a yakın büyüttük. Bu da yıllıkta yüzde 17-18'lik büyümelere ulaşacağız demektir. Zaten bizden hiçbir zaman müşteri sayısını yüzde 30 büyüteceğiz iddiasını da duymayacaksınız. Çünkü biz müşteri sayımızı artırırken bunu hizmet ağımıza yaptığımız yatırımlarla da destekleyeceğiz. Aksi takdirde memnun edemediğiniz müşteri sizi yalnız bırakır. Biz 2 seneden beri müşteri sayısında yüzde 15-17 büyüyoruz. Çünkü şube sayımızı 1.5 yılda 522'den 673'e getirdik. 151 şube açmak çok büyük bir yatırım ama öteki tarafta müşteri kazanımımızı destekleyecek çok ciddi bir ağa da kavuşmuş olduk."

Doktorların yüzde 75'iyle çalışıyor

Finansbank'ın bazı meslek gruplarına yönelik çıkarttığı bankacılık hizmetlerinin hatırlatılması üzerine de Aydın şöyle konuştu: "Herkesin yaptığını yaparak tercih edilen banka olamazsınız. Belli segmentlere yönelik bankacılık programları olmaya devam edecek. Bizim doktorlara yönelik başlattığımız program çok başarılı oldu. Artık Türkiye'deki doktorların yüzde 75'i ile çalışıyoruz. Ölçekli bankalar rekabet edebilecek diğerleri zorlanacak dedik ama başarılı olan bankalarda müşteri ihtiyacını doğru anlayıp karşılayan bankalar daha başarılı olacak."

Gri ekonomi büyüyor

BDDK bazı ürünlerde taksiti kaldırdı, bazılarında sınırladı. Tüketici kredilerinde vadeyi aşağı çekti. Müşteri tarafında kararların etkisini sorduğumuzda ise Erkin Aydın "Bireysel bankacılık tarafında borçlanmayı yönetirken öteki tarafa kayan borçlanmanın boyutunu bilmiyoruz. En korktuğum bankacılık dışı borçlanma araçlarına dönüş var. Gri ekonomi büyüyor. Ama bireysel borçlanma böyle kontrol altına alınabiliyor mu? Alınabiliyor. Kredileri 60 aydan 36 aya çekmek o müşterinin alabileceği kredi hacmini yüzde 60'a indirmek demek. Buna hazır olmadığı ve belli musluklar tıkandığından borcunu döndüremeyen bir müşteri grubu var. ‘Kredi kartsız 24 ay satış' reklamı yapan perakendeciler var. Cep telefonu operatörü 24 ay vadeyle satabiliyor. Konutta kredili satış, toplam satışın yarısının da altına indi" dedi. Kararların hemen akabinde kanuni takibe düşen bir müşteri grubu oluştuğunu ve hemen önlem almak için harekete geçtiklerini de anlatan Erkin Aydın, "Kanuni takibe dönüşüm oranı bizim beklentilerimiz düzeyinde hatta bir çıt üstünde gidiyor. Bireysel borçlanmayı sınırlandırma kanuni takibe dönüşümü azaltacaktır ama daha henüz onu görmedik. İlk dalgada sınırlandırmadan dolayı henüz nakit akışını yönetemeyen müşterilerin kanuni takibe gittiklerini görüyoruz. Önümüzdeki dönemde toparlanacaktır" değerlendirmesini de yaptı.

Bilançoda kredi dağılımı dengeli

Finansbank'ın bireysel bankacılık ve kredi kartı tarafında pazara paralel büyümeye devam ettiğini bilançoda bireysel – tüzel ağırlığına bakıldığında ise neredeyse başa baş olduğunu kaydeden Aydın, "Bundan 1 sene sonra bilançodaki kredi dağılımına bakıldığında bireysel yüzde 40'ı mertebelerinde olacak. Bu bizim küçüldüğümüzden değil, tüzel tarafa daha çok yatırım yapmamızdan kaynaklanıyoruz. Bireyselde pazara paralel olarak büyürken tüzel tarafta pazardan daha hızlı büyüyoruz. Bizim ilk 6 ayda tüzel tarafta büyümemiz yüzde 20 civarında. Bu yıllık yüzde 40'a denk gelir ki pazarın çok üstünde bir rakam" diye konuştu. Bireysel bankacılık tarafında ilk çeyrekte kredi talebinin yavaş gittiğini piyasanın seçimlerden sonra hızlandığını da aktaran Erkin Aydın, "Hafif yaz durgunluğu yaşadık ama Ramazan bayramı dönemi her zaman kredi ve kart talebinin arttığı bir dönemdir. Yine aynı trendi gördük. Ağustos ayı sakin gitti. Sonbahar daha canlı olur" dedi.